Да ја разбереме мултиплата склероза
:quality(90)/)
Мултиплата склероза (МС) е болест на централниот нервен систем (ЦНС), кој вклучува мозок, 'рбетен мозок и оптичките нерви. Обично се смета за единствена болест, но нејзиниот тек и симптомите варираат од личност до личност.
Кој може да добие МС?
Мултиплата склероза е водечка причина за не-трауматски инвалидитет кај млади луѓе.1,2
МС е два пати почеста кај жени наспроти кај мажи2
МС најчесто се дијагностицира на возраст помеѓу 20 и 40 години3
Околу 2,3 милиони или 1 на 3.000²
лица имаат МС во светот
Околу1 на 710 лице во Северна Америка има МС2
Околу 1 на 925 лице во Европа има МС2
Преваленцата на МС е најголема во земјите кои се најдалеку од екваторот4
Околу 1 на 1050 лице во Австралија има МС2
Симптомите можат да влијаат на скоро секој дел од телото и умот
Луѓето со МС можат да доживеат многу видови на симптоми.5
90%
До 90% од луѓето со МС чувствуваат замор6
50%
15 години по појава на првите симптоми, повеќе од 50% од луѓето со МС имаат тешкотии при движење5,7,8
20%
Тешкотии со видот се чести, и прв симптом кај 15-20% од луѓето со МС9
80%
Најмалку 80% од луѓето со МС имаат проблеми со мочниот меур10
2x
Депресијата е за околу 2 пати почеста кај луѓето со МС11
2x
Проблеми со спиење се двапати почести кај луѓето со МС12
МС има различни текови на болеста
Мултиплата склероза е категоризирана во курсеви базирана на тоа како болеста генерално се однесува, дали болеста е активна или не и како напредува прогресијата на инвалидноста со текот на времето.
За поголемо разбирање на текот на болеста, посетете ја страната на: National Multiple Sclerosis Society 13
РРМС
Релапсно-ремитентна МС
СПМС
Секундарно прогресивна МС
ППМС
Примарно прогресивна МС
Активноста на болеста може да се измери
Без оглед на текот на болеста кој може да го има едно лице со МС, релапсна или прогресивна форма на МС, таа може да биде активни или неактивна во различни временски периоди.14 Активноста на болеста може да биде надворешно видлива преку појава на нови или влошување на веќе постоечките знаци или симптоми. Активноста на болеста може да се открие со помо ш на специјална опрема како магнетна резонанца (анг. MRI, magnetic resonance imaging).
Релапс
:quality(90)/ "Релапс или егзацербација на МС (исто така познат како напад или рецидив), предизвикува нови симптоми или влошување на веќе постоечките симптоми.¹⁵ Нападот мора да трае најмалку 24 часа и да биде одделен од претходен напад најмалку еден месец. Повеќето релапси траат од неколку дена до неколку недели или дури месеци и може да бидат проследени со нецелосно или целосно закрепнување.")
Прогресија на инвалидноста
:quality(90)/ "Колку брзо или бавно се влошува инвалидноста може да варира, но прогресијата е континуирано зголемување на инвалидноста со текот на времето.")
Активност на болеста според MRI
:quality(90)/ "Лезиите се воспалени или оштетени области во ЦНС што можат да се забележат со помош на магнетна резонца. Мозочните лезии можат да се појават или да се зголемат без притоа веднаш да се забележат последици, но можат да бидат знак на неповратно оштетување и можат да доведат до прогресија на инвалидноста. ¹⁶")
Многу е направено досега
Не постои лек за МС, но истражувањата продолжуваат за подобро разбирање и лекување на болеста.5
Референци
Murray TJ. (2006). Diagnosis and treatment of multiple sclerosis. BMJ, 322 (7540):525-527.
Multiple Sclerosis International Federation. (2013). Atlas of MS 2013. Available at: http://www.msif.org/about-us/advocacy/atlas/.
MS International Federation. What is MS? Available at http://www.msif.org/about-ms/what-is-ms/.
Simpson S, et al. (2011) Latitude is significantly associated with the prevalence of multiple sclerosis: a meta-analysis. J Neurol Neurosurg Psychiatry, 82(10):1132-1141.
National Institutes of Health-National Institute of Neurological Disorders and Stroke. (2015). Multiple Sclerosis: Hope Through Research. Available at: https://www.ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Hope-Through-Research/Multiple-Sclerosis-Hope-Through-Research.
Hemmett L, et al. (2004) What drives quality of life in multiple sclerosis? QJM, 97(10):671–6.
Souza A, et al. (2010) Multiple sclerosis and mobility-related assistive technology: systematic review of the literature. J Rehabil Res Dev, 47:213–223.
National Multiple Sclerosis Society. (2010). Gait or Walking Problems. Available at: http://www.nationalmssociety.org/NationalMSSociety/media/MSNationalFiles/Brochures/Brochure-Gait-or-Walking-Problems.pdf.
United States Department of Veterans Affairs. Visual Dysfunction in Multiple Sclerosis. Available at: http://www.va.gov/MS/Veterans/symptom_management/Visual_Dysfunction_in_Multiple_Sclerosis.asp.
National Multiple Sclerosis Society. Bladder Problems. Available at: http://www.nationalmssociety.org/Symptoms-Diagnosis/MS-Symptoms/Bladder-Dysfunction/
Siegert RJ, Abernethy DA. (2005). Depression in multiple sclerosis: a review. J Neurol Neurosurg Psychiatry, 76:469–475.
Lobentanz IS, et al. (2004). Factors influencing quality of life in multiple sclerosis patients: Disability, depressive mood, fatigue and sleep quality. Acta Neurologica Scandinavica, 110:6–13.
National Multiple Sclerosis Society. Types of MS. Available at http://www.nationalmssociety.org/What-is-MS/Types-of-MS.
Lublin F.D. et al. (2014). Defining the clinical course of multiple sclerosis. Neurology, 83(3),278-86.
National Multiple Sclerosis Society. Managing Relapses. Available at: http://www.nationalmssociety.org/Treating-MS/Managing-Relapses.
Erbayat A, et al. (2013). Reliability of classifying multiple sclerosis disease activity using magnetic resonance imaging in a multiple sclerosis clinic. JAMA Neurol, 70(3):338-44.
:quality(90)/)